İzmir’in Aliağa ilçesi Aiolis adlı bölgede kuruldu ve tarihi boyunca uygarlıklara ev sahipliği yaptı. Aiolis kentleri arasında sayılan Kyme Antik Kenti ve Myrina Antik Kenti, Aliağa sınırları içinde yer alıyor. Yapılan incelemeler, Aliağa tarihini milattan önce 3500’lü yıllara dayandırıyor.
ANTİK DÖNEM’DE ALİAĞA TARİHİ
Tarihte İonia Göçü adı verilen büyük bir göç dalgası oldu ve bu göçün sonucu olarak Eolia ve İonia bölgelerine Grek kolonileri yerleşti. Daha sonra Persler Anadolu’yu işgal ettiğinde Eolia ve İonia Perslerin egemenliğine girdi. Perslerin hâkimiyetine Büyük İskender, milattan önce 312’de son verdi. Bölge daha sonra Makedonya egemenliğine girdi. Büyük İskender’in ölümünün ardından ise Pergamon Krallığı’nın egemenliğine girdi.
ALİAĞA’DA BİZANS EGEMENLİĞİ
Pergamın Kralı Attalos öldüğünde, vasiyeti yerine getirilerek, bölgeye Romalılar hâkim oldu. 395 yılında Roma ikiye ayrıldı ve Aliağa bölgesi Bizanslıların egemenliğine girdi. Bizanslıların egemenliğinin altında bir çok Arap akını yapıldı ve İmparator Leon Araplar ile antlaşma yaparak, İzmir-Bergama bölgesini Arapların yönetimine bıraktı. Araplar bölgede tutunamayarak Anadolu’dan çekildiler ve bölge tekrar Bizans egemenliğine girdi.
ALİAĞA ÇİFTLİĞİ’NE TÜRKLER YERLEŞİYOR
Anadolu’da 1071 yılının ardından Türk etkisi görülmeye başlandı ve hızla Türkleşen Anadolu’nun yanında, Türkmen boylarının da Aliağa bölgesine yerleştiği görüldü. 1025 yılında deprem oldu ve Aliağa bölgesi büyük zarar gördü. 1313 yılında ise Saruhan Beyliği Aliağa’da egemen oldu. 1585 yılına dayandırılan bir kayıtta Aliağa Çiftliği’nde 23 kişinin yaşadığı belirtiliyor. 1890 yılında Menemen kazasına bağlı bir köy olan Aliağa’da yaşayanlar, 1. Dünya Savaşı’ndan sonra bölgeye Yunan askerleri gelince buradan ayrıldılar ve Midilli Adası’ndan gelen Rumlar Aliağa’ya yerleşti. Aliağa 9-10 Haziran 1919’da Yunan işgaline uğradı. 9 Eylül’de İzmir’de Yunanlıları denize döken Türk Ordusu, 13 Eylül 1922’de Aliağa Çiftliği’ne geldi. Yunan askerleri ve Midilli Adası’ndan gelen Rumlar Aliağa’dan ayrıldı.
TÜRK GÖÇMENLER ALİAĞA’YA YERLEŞTİ
1924’de ise Yunanistan’dan gelen Türk göçmenler Aliağa Çiftliği’ne yerleşti. 1936’da Bulgaristan göçmenleri Kurtuluş Mahallesi’ne yerleştirildi. Aliağa 1937 yılında bucağa dönüştürüldü. 1951 ve 1952 yıllarında Bulgaristan ve Yugoslavya’dan yeni göçmenler gelerek Aliağa’ya yerleşti. 1952 yılında ilçede belediye teşkilatı kuruldu. 1970’li yıllarda ise T.P.A.O ve İzmir Rafinerisi Aliağa’da kuruldu. Aliağa, 1982 yılında ilçe statüsü kazandı.
