İzmir’in Aliağa ilçesinde önemli antik kentler var. Bunlardan biri de içinde Apollon Tapınağı bulunan Gryneion Antik Kenti. Akademisyenler, Gryneion Antik Kenti’ndeki Apollon Tapınağı’nın, Didyma ve Klaros ile birlikte Anadolu’da bulunan 3 önemli tapınak arasında olduğunu söylüyor.
GRYNEİON ANTİK KENTİ KAZILARI DEVAM EDİYOR
Gryneion Antik Kenti Apollon Tapınağı, en önemli kült ve kehanet merkezleri arasında yer alıyor. Yapılan araştırmalar ve ele geçen yazıtlar, Apollon Tapınağı’nda çok sayıda kehanet yapıldığını gösteriyor. Gryneion Antik Kenti kazıları, 2015 yılından bu yana sürüyor. Aliağa Belediyesi’nin de destek verdiği arkeolojik yüzey araştırmaları Doç. Dr. Murat Çekilmez başkanlığında yürütülüyor. Yapılacak arkeolojik çalışmayla Gryneion Apollon Tapınağı gün yüzüne çıkacak ve bölge tarihine ışık tutulacak.
ANTİK ÇAĞ YAZARLARININ APOLLON YAZILARI
Kazı başkanı Murat Çekilmez, ilk bilgileri Antik Çağ yazarlarının yazıtlarından edindiklerini, Strabon’ın, Gryneion kasabasında eski bir kehanet mekânı ve beyaz taştan çok değerli bir tapınağın bulunduğunu, bu alanın Akhaların Limanı’ndan kırk stadion uzaklıkta olduğunu yazdığını kaydetti. Çekilmez, M.S. 2. yüzyılda yaşamış seyyah ve coğrafyacı Pausanias’ın ise Gryneion’da keten yetiştirildiğinden, meyve vermese de kokulu ağaçlardan oluşturulmuş bir korudan ve korunun Apollon’un en güzel korusu olduğundan bahsettiğini kaydetti.
GRYNEİON APOLLON TAPINAĞI KAYITLARI
Plinius’un, daha önceleri ada şeklinde olan Gryneion’un, daha sonra kara ile birleştiğini ve sadece limanlarının kaldığını yazdığını söyleyen Çekilmez, Myrina ve Gryneion kıyılarında yer alan istiridyelerden ve onların faydalarından bahsettiğini sözlerine ekledi. Çekilmez, 6. yüzyılda yaşamış olan Stephanus Byzantinus’un ise Gryneion’un Myrina’nın kasabası olduğunu, orada hem Apollon’a ait kutsal bir alan, hem de eski kehanet mekânı bulunduğunu, beyaz taştan çok değerli bir tapınak olduğunu ve içinde ibadet edildiğini yazdığını dile getirdi. Çekilmez, Myrina basımlı sikkelerin üzerinde en çok Apollon’un olduğu bilgisini paylaştı.
APOLLON TAPINAĞI YERİNE ÇIFIT KALESİ BULUNMUŞTU
Gryneion Antik Kenti’nde 1992 yılında İzmir Arkeoloji Müzesi Müdürü Turhan Özkan tarafından kurtarma kazıları yapılmıştı. Apollon Tapınağı’nın olması gereken yerde Çıfıt Kalesi olarak adlandırılan geç dönem yapısının kalıntıları bulunmuştu.