Türk Borçlar Kanunu’nun 502. Maddesine göre; “ Vekalet sözleşmesi, vekilin vekalet verenin bir işini görmeyi veya işlemini yapmayı üstlendiği sözleşme, genel vekaletnamedir. Avukat, Türk Borçlar Kanunu 502. Maddesine göre kendisine verilen genel vekaletname ile müvekkilinin resmi kurum veya kuruluşlarda olan iş ve/veya işlemlerini takibini yapar. Ahzu Kabza yetkisi ise, en çok merak edilen hukuki terimlerden biridir. Peki para tahsil etme yetkisi nedir? Ahzu Kabza nedir, ne anlama gelir? Ahzu kabza hangi yetkileri içerir, para tahsili yapma yetkisi olan kişi kimdir? Detaylar, haberimizde...
AHZU KABZA NEDİR, NE DEMEK?
“Ahz” kelimesi Osmanlıca “alma, kabul etme” anlamına gelmektedir. “Kabz” kelimesi ise “tahsil etme, teslim alma anlamına gelmektedir. Her ne kadar “ahzu kabz” deyimi Osmanlıca “kendine mal etme” anlamında kullanılmakta ise de; hukuken “teslim alma, tahsil etme” anlamına gelmektedir.
Ahzu kabz yetkisine genellikle avukatlara verilen vekaletnamelerde rastlanmaktadır. Bu yetki vekaletnamelerde “ahzu kabz etmeye yani AHZU KABZ’a” şeklinde yazılır. Ancak bu yetki sadece avukatlara değil vekaletname düzenlenmek suretiyle herhangi bir üçüncü şahsa da verilebilir.
Avukata verilen vekaletnamedeki ahzu kabz yetkisi; avukatın müvekkili adına teslim alma ve tahsil etme yetkisini içermektedir. Avukat, bu yetki sayesinde müvekkili lehine hükmedilen ve parasal bir değer taşıyan taşınır ya da taşınmazı teslim alma ve/veya tahsil etme işlemini gerçekleştirebilecektir.
PARA TAHSİL ETME YETKİSİ
- Örneğin “ahzu kabz” (Tahsil etme-Teslim alma) yetkisini elinde bulunduran avukat aşağıdaki işlemleri gerçekleştirebilir:
- İcra dosyasına müvekkili adına yatırılan meblağı tahsil edebilir, söz konusu meblağın icra müdürlüğü tarafından kendi banka hesabına yatırılmasını talep edebilir.
- İcra müdürlükleri dışında adli mercilerden müvekkili adına para çekebilir, dava dosyalarında kullanılmayan gider avanslarının iadesini talep edebilir, bu meblağları nakden tahsil edebileceği gibi kendi banka hesabına yatırılmasını talep edebilir.
- Karar gereği müvekkiline teslim edilmesi gereken taşınır ya da taşınmaz eşyanın da teslimini talep edebilir.
PARA TAHSİLİ YAPMA YETKİSİ OLAN KİŞİ
Avukat, Avukatlık Kanunu gereği “hukuka, ahlaka, meslek onuruna ve kurallarına uygun davranacağına namusu ve vicdanı üzerine andiçer”. Ancak her meslekte olduğu gibi avukatlık mesleğinde de mesleğin onuruna ve kurallarına uygun davranmayan, mesleğini kötüye kullanan insanlar bulunmaktadır. Bu nedenle vekaletnamede ahzu kabz yetkisi verilecek olan kişi bir avukat ise de, görevini gereği gibi yerine getiren biri olup olmadığı araştırılmalıdır. Bu sebeple vekil-müvekkil arasındaki güven ilişkisinin yanı sıra gerekli denetimler gerçekleştirilmeli ve sonrasında vekaletname düzenlenmelidir. Ayrıca Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 73. Maddesi gereğince avukata genel vekaletname verilmiş olması, ayrıca ahzu kabz yetkisi verilmemiş olsa dahi, davanın görülmesi ve takibi için gerekli olan iş ve işlemleri yapması ve gerekli tahsilatları yapması için yeterlidir. Belirtmek isteriz ki, ahzu kabz yetkisi avukata adli merciler dışındaki kurum ve kuruluşlarda işlem yapabileceği anlamına gelmemektedir. Vatandaş her ne kadar ahzu kabz yetkisi verirken banka hesaplarındaki tüm paranın avukat tarafından çekilebileceği yahut üzerine olan malları kaybedebileceği düşüncesinde ise de, bu düşünce tamamen hatalıdır. Ahzu kabz yetkisi alan avukat, bankalarda ve/veya adli merciler dışındaki diğer kurum ve kuruluşlarda sırf bu yetki ile işlem yapamazlar.
AHZU KABZ DIŞINDA ÖZEL YETKİ GEREKTİREN HALLER
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 74. Maddesine göre;
“Açıkça yetki verilmemiş ise vekil; sulh olamaz, hâkimi reddedemez, davanın tamamını ıslah edemez, yemin teklif edemez, yemini kabul, iade veya reddedemez, başkasını tevkil edemez, haczi kaldıramaz, müvekkilinin iflasını isteyemez, tahkim ve hakem sözleşmesi yapamaz, konkordato veya sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılması teklifinde bulunamaz ve bunlara muvafakat veremez, alternatif uyuşmazlık çözüm yollarına başvuramaz, davadan veya kanun yollarından feragat edemez, karşı tarafı ibra ve davasını kabul edemez, yargılamanın iadesi yoluna gidemez, hâkimlerin fiilleri sebebiyle Devlet aleyhine tazminat davası açamaz, hangileri hakkında yetki verildiği açıklanmadıkça kişiye sıkı sıkıya bağlı haklarla ilgili davaları açamaz ve takip edemez.”
Ayrıca, adli merciler dışında örneğin bankalarda işlem yapılması için yapılacak işlem özellikle belirtilmek suretiyle vekaletnamede özel yetki verilmiş olmalıdır.