Bir veya her iki gözün aynı noktaya simetrik odaklanamadığı ve uyumlu bir şekilde hareket edemediği bir göz bozukluğu olan şaşılık, genellikle göz kaslarındaki dengesizlik, görme problemleri, sinir problemleri, genetik faktörler ve diğer faktörler nedeniyle oluşabilir.
Kişinin çift görme, baş ağrısı, göz yorgunluğu, okuma zorluğu ve derinlik algısında sorunlar gibi semptomlarla ortaya çıkan bu rahatsızlık, birçok yöntem ile tedavi edilse de en etkili metot şaşılık ameliyatıdır. Erken tanı ve tedavi, şaşılık ve ilgili semptomların ilerlemesini önlemeye yardımcı olabilir ve hastanın yaşam kalitesini artırabilir.
Göz Kayması Nedir?
Göz kayması, gözlerin normalde aynı noktaya bakmaması durumudur. Bir göz diğer göze göre daha yukarıya, aşağıya, içeriye veya dışarıya bakabilir. Bu durum, gözlerin farklı yönlerde hareket etmesine neden olur ve beyinde iki gözün görüntüsünü birleştirme yeteneğini etkiler. Şaşılık, çocuklarda ve yetişkinlerde görülebilir ve tedavi edilmediğinde, çift görme, göz yorgunluğu ve diğer görme problemlerine neden olabilir.
Şaşılık Neden Olur?
Şaşılık, genellikle gözlerin uyumlu bir şekilde hareket etmesini kontrol eden göz kaslarının koordinasyonunda bir bozukluk olduğunda ortaya çıkar. Şaşılık nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Göz kaslarındaki dengesizlik: Göz kaslarının dengesizliği, gözlerin doğru şekilde hareket etmesini engelleyebilir ve şaşılık gibi sorunlara yol açabilir.
- Görme problemleri: Şaşılığın altında yatan bir neden, bir gözün diğerinden daha az net görmesi veya iki gözün birlikte çalışamaması olabilir. Bu durum, görme problemleri nedeniyle oluşan şaşılık olarak adlandırılır.
- Sinir problemleri: Beyin, göz kaslarını kontrol eden sinirleri etkileyen bazı problemlere sahip olabilir. Bu, sinir sistemi hastalığı olan kişilerde şaşılık oluşmasına neden olabilir.
- Genetik faktörler: Şaşılık, ailede önceden var olan bir durum olabilir. Çocuklarda şaşılığın görülme sıklığı, ailede bu durumun varlığına bağlı olarak artabilir.
- Diğer faktörler: Şaşılık, bir kaza veya yaralanma sonucu oluşabilir veya belirli ilaçların yan etkisi olarak ortaya çıkabilir.
Herhangi bir yaştaki kişide göz kayması gelişebilir, ancak çocuklarda daha yaygın görülür. Eğer şaşılık belirtileri fark edilirse, bir göz doktoruna başvurmak ve muayene olmak oldukça önemlidir.
Göz Kayması Nasıl Tedavi Edilir?
Göz kayması tedavisi, şaşılığın şiddeti, tipi, yaş, hastanın genel sağlık durumu ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Şaşılık tedavisinde en çok şu yöntemlere başvurulur:
- Gözlük veya Kontakt Lensler: Bazı durumlarda, şaşılık sorunu, düzeltici gözlükler veya kontakt lensler ile düzeltilebilir. Bu seçenek, şaşılığın hafif olduğu durumlarda sıklıkla kullanılır. Bazen prizmatik camlı gözlükler gerekebilir.
- Kapama Tedavisi: Bu tedavi yöntemi, şaşılık olan gözün kapatılması veya kapama kontakt lensi takılmasıdır. Bu, güçlü gözün zayıflamasını teşvik ederek şaşılığı düzeltir. Bu yöntem özellikle çocuklarda sıklıkla kullanılır.
- Cerrahi Müdahaleler: Şaşılığın ciddi olduğu durumlarda, göz kaslarının gücünün azaltılması ve/veya artırılması gerekebilir. Bu, göz kaslarının uzunluğunu veya kısalığını değiştirerek gözlerin uyumlu bir şekilde hareket etmesini sağlar.
Tedavi seçimi, hastanın durumuna, yaşına ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Uzman bir göz doktoru, hangi tedavi seçeneğinin en iyi sonuçları vereceğine karar vermek için değerlendirme yapacaktır.
Şaşılık Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Şaşılık ameliyatı, göz kaslarının kesilerek tekrar dikilmesi işlemidir ve amaç, gözlerin uyumlu bir şekilde hareket etmesini sağlamaktır. Ameliyat öncesi genellikle çocuklarda genel anestezi, yetişkinlerde lokal anestezi uygulanır. Ameliyat sırasında, göz kaslarına erişmek için göz çevresinde küçük kesiler yapılır. Bu kesiler genellikle gözün iç ya da dış köşesinde yapılır. Göz doktoru, göz kaslarını ulaşıp, keserek onları yapıştığı yerden bir miktar(milimetrik olarak) daha geriye sabitleyerek zayıflatabilir veya boyunu kısaltarak(milimetrik olarak) güçlendirebilir. Bu, gözlerin hareketini düzeltmek ve uyumlu bir şekilde çalışmalarını sağlamak için gereklidir.
Göz kasları kesildikten sonra, doktorlar kasları tekrar dikerek gözlerin düzgün bir şekilde hareket etmesini sağlar. Ameliyat sonrası dönemde, hasta göz çevresinde şişme, kızarıklık ve hassasiyet yaşayabilir. İyileşme süreci genellikle birkaç hafta sürer ve doktorun önerilerine uygun olarak bakım yapmak önemlidir.